Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun açıkladığı yeni “GAP Eylem Planı”, bölgedeki işadamlarından olumlu tepkiler alsa da asıl beklenti pratikte atılacak adımlar ve bölgede istikrar ortamının sağlanması. adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası (ATSO) Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Uslu, “Bu planın çözüm süreciyle gitmesi lazım. Çözüm süreci nihaileşmeden teşvik gelmesi çok şey ifade etmiyor. Sermaye ürkektir” dedi. TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve Diyarbakır Ticaret Borsası Başkanı Ebubekir Bal ise teşviklerin gözden geçirilmesi, hibenin bile düşünülmesi gerektiğini belirtti.
Başbakan Davutoğlu’nun açıkladığı yeni GAP Eylem Planı’na göre 9 GAP iline 2018’e kadar 26.6 milyar TL yatırım ödeneği ayrılacak. Bölgede işsizliğin yüzde 10.3’e inmesi, ihracatın ise 22 milyar dolara çıkması hedefleniyor. İşadamları ise pratikteki uygulamalara, teşviğe ve bölgede ticaret için güvenli ortam yaratılmasına önem veriyor.
‘Sermaye ürkektir’
Açıklanan planların önemli olduğunu ve eyleme geçmesi gerektiğine değinen ATSO Yönetim Kurulu Başkanı Uslu, “Bu planın çözüm süreciyle gitmesi lazım. Çözüm süreci nihaileşmeden teşvik gelmesi çok şey ifade etmiyor. Önce çözüm sürecinin sonuçlanması lazım. Sermaye ürkektir. Her şeyden önce sıkıntılı bir bölgeyse yatırım yapmak istemez. Bölgede güneş, termik santral ve birçok madenimiz var. Bunların çıkarılamamasının nedeni belgedeki sıkıntılar” dedi.
Bölgenin güvenliğinin sağlanmasının ardından teşviklerde de düzenleme gerektiğini ifade eden Uslu, şöyle devam etti:
“Sektörel bazda farklı teşvikler verilebilir. Lokomotif sektörler var. Mevcut fabrikaların da teşviğe dahil olması lazım. Yoksa yeni işletmelerle rekabet şansı olmaz. Paketin uygulanması, işsizliğin çözümü ve katma değer yaratılması açısından önemli. Burası işsizliğin batıya göre çok fazla olduğu bir bölge. Teşvik kapsamındaki 16 ilde çok fazla yatırım olduğuna inanmıyorum. Çözüm süreci sonuca ulaşınca burası şantiye bölgesine dönecektir.”
Kan davaları artık son bulur
Güneydoğu Genç İşadamları Derneği (GÜNGİAD) Başkanı Hakan Akbal, eylem planında yer alan arazi toplulaştırmalarının önemine vurgu yaparken, kan davalarını da bitirebileceğine dikkat çekti. Akbal, bölgedeki 2.4 milyon hektarlık alanın toplulaştırılmasının “devrim” niteliğinde olduğunu kaydederek, “Toplulaştırma tamamlandığında artık arazi ihtilafları olmayacak, kan davaları son bulacak. Silahların sustuğu dönemde planın uygulanması çok önemlidir” ifadesini kullandı.
Mardin Sanayici İşadamları Derneği (MARSİAD) Başkanı Nasır Duyan da, GAP Eylem Planı’nınMardin’de açıklanmasından mutluluk duyduklarını söylerken, yatırımların tamamlanması açısından bir önceki plana oranla daha fazla bütçenin ayrılmasının kendilerini sevindirdiğini dile getirdi.
Mardinli girişimci Deniz Beşenk de sulama projelerinin kısa sürede tamamlanmasının GAP’ta tarımsal üretimin artacağını, çözüm süreci ve GAP Planı’yla bölgede kadın girişimcileri artıracağını kaydetti.
Hibe talebi
TOBB Yönetim Kurulu Üyesi ve Diyarbakır Ticaret Borsası Başkanı Ebubekir Bal da, 30 yılda bölgeye gelen 41 milyar TL’lik yatırıma karşılık 2018’e kadar 26.6 milyarlık yatırım hedeflenmesinin önemine işaret etti. Bal, şunları söyledi:
“Güneydoğu’ya bir canlılık getirecek. Sanayi-yatırım ayağı için teşvik çalışması yapılmalı. Nüfusun yüzde 40’ı tarımdan geçiniyor. Bunu yüzde 20-25’e çekmemiz lazım. 6. bölge teşviği gözden geçirilmeli, hibe bile düşünülmeli. Bu bedava arazi olabilir, üst yapıya TOKİ desteği olabilir ya da 100 liralık bir makinenin 25 lirasına devlet hibesi şeklinde olabilir. Avantaj yoksa insanlar yatırım yapmıyor. Yatırıma cazip hale gelmesi için, sırf bu bölgeye yönelik teşvik gerekiyor. Tarım ürününü işleyip, sanayi ürününe dönüştürdükten sonra Ortadoğu’ya satmalıyız. Her 100 liralık ihracatımızın 50’si gıdadan. Bunu artırmamız gerekiyor.”
