Aslında Uçkun bitkisi ( ışgın yada ışkın ) bir ravent türü olup Türkiye’de yetişen tek ravent türüdür. Uzaktan görünüşü bir nebze tilkişen bitkisini ( kuşkonmaz) andırabilir.
Uçkun Işgın Nedir? Uçkun Nerede Yetişir?
Reun Ribes yani uçkun otu kuzukulağıgiller familyasına ait bir bitkidir. Nisan sonu ve mayıs haziran aylarında toplanan bu bitki genel olarak 1000 metreden 4000 metreye kadar yüksek dağlık alanlarda yetiştirilir. Dağılım alanı; Adıyaman , Erzurum, Muş, Bingöl, Malatya, Sivas yörelerinden Afyona kadar uzanmaktadır. Özellikle Erzurum yöresi, bu bitkinin yetişme ve toplama alanları olarak bilinmektedir. Rüzgar tarafında tozlaşabilen ve sadece kendi türleri ile melezleşebilen ışgın yada ışkın bitkisi taze olarak tüketilmektedir. Ekşimsi olan tadı kivi tadını anımsatmaktadır. Fil kulağına benzeyen yapraklarının zehirli olduğu söylenmektedir. Kullanılan kısımları gövdesi ve köküdür. Çiçekleri hoş kokuludur ve bazı özel alkollü yada alkolsüz içeceklerin yapımında kullanılır.
Uçkun Fiyatı Ne Kadar?
Ülkemizde pek revaçta olmasa da Avrupa’da özellikle İngiltere ve Almanya gibi ülkelerde Reun Ribes ( Ravent ) olarak bilinen uçkun otu pahalı sayılabilecek bir sebzedir. Avrupa ülkelerinde bazı özel türleri 30 euroya kadar satılmaktadır. Pek çok özel reçeli, tatlısı ve yemeği yapılabilmektedir. Ülkemizde ise çok ucuz fiyata satılmaktadır. Ülkemizde uçkunun fiyatı 1 kilosu 5-15 TL arasında değişmektedir. Resimdeki ravent türü uçkunla akrabadır ve fiyatı 3-5 euro arasındadır.
Uçkun Faydaları Neler? Uçkun Kanseri Önlüyor
İngiliz bilim adamları yaptıkları araştırmada, Işkın’ın (Reun Rıbes) kanserle mücadelede etkili olabileceği ve bu bitkinin kanserli hücrelerin gelişmesini önleyebileceğini ortaya çıkardı. Sheffield Hallam Üniversitesi’nin çalışmasına göre, Işkın’da kırmızı sebzelerde olduğu gibi kanseri önleyici maddeler olan polifenoller bakımından zengin olduğunu ortaya koydu. Araştırmayı yürüten Sheffield Hallam Üniversitesi Biyomedikal Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Nikki Jordan-Mahy’in Daily Telegraph gazetesine verdiği demeçte, “Araştırmalarımız sonucunda Işkın’ın özellikle pişirildiğinde polifenol miktarı bakımından etkili hale geldiğini belirtti.Bu bitkiden elde edilecek bir ilacın da kanserle mücadelede kullanılabileceği” şeklinde konuştu.
ABD’de yapılan bir çalışmada ise “ışgın” otu’nun kanser hücrelerinin gelişimini yavaşlattığı ortaya çıkmıştır. Atlanta Üniversites’nde yapılan araştırma fareler üzerinde yapıldı ve ışgın otu içinde bulunan parietin isimli kırmızı pigmentler kanserli hücrelere enjekte edildi ve 2 gün gibi kısa bir sürede kanserli hücrelerin yaklaşık yarısı yok oldu.
Öyleki bir kaç yıla kadar ışgın ( uçkun ) ile kanser ilacı üretimi başlayacağı dile getirildi.
Bazı araştırmalarda, asetilkolin mekanizmasına etkisinden dolayı Alzheimer hastalığına karşı önleyici olduğu bildirilmiştir.
Ayrıca uçkun kökleri bazı yörelerde sivilceler için yoğurt ile karıştırılarak cilde sürülmektedir.
Bunların yanı sıra, Uçkun bitkisinin sindirimi kolaylaştırdığı, mideyi rahatlattığı ve mide bulantısına iyi geldiği bilinmektedir. Afrodizyak özelliği olan uçkun aynı zamanda şeker ve tansiyon hastalıkları içinde iyi geldiği söylenmekte.
